Słone i słodkie przekąski to główne menu między posiłkami dla sporej grupy osób, także tych odchudzających się, pomimo tego, że zdecydowana większość tych przekąsek jest bezwartościowa, wysokokaloryczna, oraz niezdrowa – zawierają one spore ilości cukrów prostych, soli, tłuszczy nasyconych i zabójczych tłuszczy trans, oraz konserwantów i wielu innych szkodliwych substancji, których regularnie spożywanie w nadmiernych ilościach jest główną przyczyną nadwagi i wielu problemów zdrowotnych. Największą wadą niezdrowych przekąsek jest to, że są wysokokaloryczne, a przy tym mało pożywne – przekąski powodują gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi, po czym szybko następuje jego gwałtowny spadek, co prowadzi do szybkiego powrotu głodu i sięgnięcia po kolejną porcję. Choć przekąski bardzo szybko dostarczają do organizmu potrzebną mu energię (co może być zaletą dla sportowców i osób aktywnych fizycznie), to jednak najczęściej ponad zapotrzebowanie organizmu, co skutkuje odkładaniem się niewykorzystanej energii w postaci tłuszczu, prowadząc w dłuższym okresie czasu do nadwagi.
Należy wyraźnie zaznaczyć, że niezdrowe i kaloryczne przekąski są jedną z głównych przyczyn niepowodzenia diet odchudzających, dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, które przekąski są najbardziej szkodliwe i od których najlepiej trzymać się z daleka, szczególnie podczas odchudzania.
Lista najbardziej niezdrowych i kalorycznych przekąsek
Najbardziej szkodliwe przekąski to: batony, chipsy, ciasta i ciasteczka, cukierki, oraz drożdżówki, pączki i inne słodkie bułki, a także paluszki, krakersy i inne słone przekąski, oraz popcorn, czyli prażona kukurydza.
Batony
Choć batony zawierają zdrowe składniki, takie jak płatki owsiane i pszenne, oraz miód i orzechy, to zawierają także wiele innych, już nie tak zdrowych składników, a mianowicie duże ilości rafinowanego cukru i soli, oraz tłuszcze trans, a także konserwanty i inne E dodatki – są przy tym bardzo kaloryczne (najbardziej popularne batony o wadze 50 g mają od 250 do 310 kcal). Dobrą alternatywą dla popularnych batonów są batony przeznaczone dla sportowców, bogate w witaminy i minerały, a przy tym nie zawierające tłuszczów trans i nie wywołujących insulinowej huśtawki.
Chipsy
Choć wydają się być jedynie poczciwymi kartoflami, pokrojonymi w chrupiące plasterki, to w rzeczywistości, te smażone na głębokim tłuszczu i posypywane ogromnymi ilościami soli przekąski, sieją prawdziwe spustoszenie w organizmie – choć chipsy to potężna dawka soli i tłuszczów trans, to jednak ich największą wadą jest niebywała kaloryczność, bowiem 100 g tej przekąski to nawet 600 kcal. Regularne spożywanie dużych ilości tej zabójczej mieszanki prowadzi do chorób serca i układu krążenia, w tym nadciśnienia tętniczego krwi i miażdżycy, oraz do nowotworów i oczywiście nadwagi. Dobrą alternatywą dla zwykłych chipsów są chipsy owocowe i warzywne, które są zdrowsze i zdecydowanie mniej kaloryczne od swoich kuzynów – 100 g chipsów owocowych lub warzywnych to około 220-300 kcal.
Ciasta i ciasteczka
Ciasta i ciasteczka (w tym herbatniki i wafle) są praktycznie pozbawione jakichkolwiek wartości odżywczych, ale są za to bardzo kaloryczne i wyjątkowo bogate w szkodliwe dodatki, takie jak cukier i tłuszcze trans, oraz sztuczne słodziki, konserwanty, barwniki, aromaty i inne E dodatki. Z tej grupy najbardziej kaloryczne są gotowe ciasta (np. rolady – ok. 450 kcal w 100 g) i ciastka z dodatkami, taki jak kremy (np. markizy – ok. 500 kcal w 100 g, czy nadziewane wafelki – ok. 500-550 kcal w 100 g). Dobrą alternatywą dla kalorycznych ciast i ciasteczek są ciasteczka korzenne i owsiane, oczywiście tylko te pozbawione słodkich dodatków (100 g to około 300 kcal).
Cukierki
Cukierki (w tym żelki) zawierają mnóstwo cukru, oraz sztucznych, szkodliwych słodzików (jak syrop glukozowo-fruktozowy, aspartam i sacharyna), a także mnóstwo sztucznych barwników i sporo innych chemicznych dodatków – w odróżnieniu od innych słodyczy, większość cukierków i tym podobnych wynalazków, poza energią w postaci cukru, nie dostarcza organizmowi żadnych wartości odżywczych, a jedynie mnóstwo sztucznych i niezdrowych substancji. Ponadto, twarde cukierki mechanicznie uszkadzają zęby i dziąsła, oraz wolno się rozpuszczają, dając bakteriom czas na przetwarzanie cukru w niebezpieczne kwasy – natomiast substancje obecne w żelkach (konkretnie kwasek cytrynowy) rozpuszczają szkliwo, przez co zęby stają się słabe i narażone na próchnicę. Cukierki dostarczają od 300 do nawet 450 kcal w 100 g – najmniej kaloryczne są landrynki (ok. 310 kcal) i żelki (ok. 340 kcal), a najbardziej kaloryczne cukierki fistaszkowe (ok. 400 kcal) i kawowe (ok. 440 kcal).
Drożdżówki, pączki i inne słodkie bułki
Te bardzo popularne przekąski, szczególnie lubiane przez dzieci i młodzież, są niestety dość kaloryczne i tłuste, a przy tym zawierają znikome ilości składników odżywczych. Najbardziej kaloryczne i najbogatsze w tłuszcz są oczywiście pączki, co nie powinno dziwić, bowiem są smażone na głębokim tłuszczu – najbardziej kaloryczne są pączki z nadzieniem (np. dżemem lub budyniem), polane dodatkowo polewą (lukrowa lub czekoladową), natomiast najmniej kaloryczne są donaty (czyli takie pączki z dziurką), oraz pączki bez nadzienia (ewentualnie z nadzieniem różanym), posypane cukrem pudrem (czyli bez polewy). Równie bezwartościowe i kaloryczne jak pączki są drożdżówki, szczególnie te z budyniem, serem lub makiem – najmniej szkodliwe i kaloryczne są te z jabłkiem. Przeciętny pączek z nadzieniem i polewą to około 340 kcal, donut to około 250 kcal, a pączek bez nadzienia i polewy to około 200 kcal – drożdżówka z budyniem ma około 300 kcal, drożdżówka z serem około 310 kcal, a drożdżówka z makiem około 330 kcal, natomiast drożdżówka z jabłkiem tylko około 210 kcal.
Paluszki, krakersy i inne słone przekąski
Choć z pozoru wydają się lekkie i niepozorne, to w rzeczywistości są bezwartościowe i bardzo kaloryczne, a poza tym nie dostarczają organizmowi żadnych wartościowych składników odżywczych. Najgorsza w słonych przekąskach jest jednak sól, która w nadmiernych ilościach ma bardzo negatywny wpływ na układ krążenia (prowadzi m.in. do nadciśnienia tętniczego krwi), a jako, że w codziennie spożywanej żywności jest jej aż nadto, to jej dodatkowa porcja w postaci solonych paluszków, czy krakersów jest kiepskim pomysłem – wybieraj więc paluszki bez soli, które choć są kaloryczne, to jednak pozbawione soli. 100 g paluszków to około 410 kcal, a krakersów około 490 kcal.
Popcorn, czyli prażona kukurydza
Należy zaznaczyć, że kukurydza jest bardzo zdrowa i sycąca, a przy tym niskokaloryczna, oraz zawiera sporo błonnika pokarmowego i przeciwutleniaczy – jednak tylko ta gotowana lub prażona samodzielnie w domu (bez tłuszczu), natomiast popcorn, czyli kukurydza prażona w tłuszczu i z dodatkiem sporej ilości soli, to już prawdziwa bomba kaloryczna, dostarczająca w 100 g nawet ponad 500 kcal (mowa o popcornie sprzedawanym w barach, kinach, sklepach, itp.). Polecamy zatem samodzielnie uprażenie popcornu w domu (np. w maszynce do prażenia na gorące powietrze), bez użycia tłuszczu i dodatków (np. soli), ewentualnie z dodatkiem niewielkiej ilości oliwy i odrobiny soli – domowy popcorn bez tłuszczu ma około 390 kcal.
Zdrowe przekąski, którymi można zastąpić te niezdrowe to: świeże owoce i warzywa (szczególnie jabłka i marchew, oraz kiwi, mandarynki i pomarańcze), suszone owoce, orzechy (oczywiście nie solone), pestki dyni i nasiona słonecznika, ciasteczka korzenne i owsiane (bez żadnych słodkich dodatków), chipsy owocowe i warzywne, gorzka czekolada (najlepiej taka z dużą zawartością kakao), niskotłuszczowe produkty mleczne (jak chude twarogi, jogurty naturalne i greckie, oraz kefiry), oraz wafle ryżowe.