Artroskopia kolana jest nieinwazyjną, endoskopową metodą diagnostyczną, dzięki której można dokładnie ocenić uraz lub schorzenie bez konieczności dłuższej rekonwalescencji. Jaki ma charakter, jakie są wskazania do jej przeprowadzenia, na czym polega oraz jak przebiega rehabilitacja po zabiegu? Poniżej odpowiedzi na pytania dotyczące chirurgii kolana.
Artroskopia kolana – rodzaje i wskazania
Artroskopia kolana, inaczej wziernikowanie stawu kolanowego, to zabieg, który można wykonać w ramach chirurgii jednego dnia lub z hospitalizacją, trwającą kilka dni. Wszystko zależy od typu schorzenia czy urazu oraz indywidualnego stanu pacjenta. Do oceny struktur anatomicznych w obrębie stawu kolanowego służy artroskopia o charakterze diagnostycznym, do naprawy uszkodzonych struktur stawu – artroskopia o charakterze leczniczym.
Chirurgia kolana przeprowadzana jest zazwyczaj u osób po urazie lub przeciążeniu stawu, które są najczęściej wynikiem aktywności fizycznej. Bieganie, piłka nożna, koszykówka czy narciarstwo – każda z tych dyscyplin jest dosyć kontuzjogenna i podczas jej uprawiania można nabawić się urazu. Nie jest to jednak jedyne wskazanie do wykonania zabiegu. Innymi są m.in.: nawracające obrzęki i ból w obrębie stawów, brak stabilności ruchów w stawach, obecność ciał obcych w stawie, torbiele okołostawowe, zmiany nowotworowe w obrębie stawów, zmiany zwyrodnieniowe oraz reumatoidalne zapalenie stawów.
Na czym polega artroskopia kolana?
Zaletą artroskopii kolana jest fakt, że jest to zabieg małoinwazyjny. Blizny, które po nim zostają, są niewielkie, a pacjent wypisywany jest do domu w dniu operacji lub nazajutrz. Zabieg ten jest również dokładniejszy od innych metod obrazowych i umożliwia ocenę funkcjonowania stawu podczas ruchu.
Artroskopia kolana przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym, podpajęczynówkowym lub ogólnym, na sali operacyjnej. Pacjent jest ułożony w pozycji dogodnej do obserwowania operowanego stawu – zazwyczaj jest to pozycja leżąca, konieczne jest także zgięcie nogi. Skóra dookoła stawu pacjenta musi być obłożona sterylnymi serwetami, a odsłonięty fragment przemyty środkami dezynfekującymi. W celu zminimalizowania krwawienia można założyć opaskę uciskową powyżej badanego miejsca.
Zabieg polega na wykonaniu małych nacięć skóry, przez które do wnętrza stawu wprowadza się artroskop – elastyczny przewód ze specjalnym układem optycznym, który pozwala na jednoczesne przeniesienie obrazu na ekran odbiornika, co umożliwia lekarzowi obserwowanie wnętrza stawu na monitorze, i nagrywanie przebiegu badania. Nowoczesne artroskopy posiadają także wężyk, pomocny do podania do stawu płynu (np. soli fizjologicznej) lub gazu (CO2), w celu poprawy widoczności. Artroskopia kolana trwa ok. 30 minut. Po skończeniu wszystkich czynności na skórę zakłada się szwy i robi opatrunek.
Rehabilitacja po artroskopii kolana
Artroskopia kolana jest bezpieczną, nieinwazyjną metodą, jednakże po zabiegu potrzebna jest rehabilitacja, o której decyduje lekarz. Obejmuje ona sposoby na odciążenie okolic operowanego stawu (poruszanie się z pomocą kul łokciowych) oraz różnorodne ćwiczenia rehabilitacyjne (masaże, fizykoterapię, krioterapię). Należy mieć jednak na uwadze, że kilka dni po zabiegu pacjent przyjmuje środki przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe, ograniczając swoją aktywność fizyczną do minimum. Pełne obciążenie jest możliwe po ok. tygodniu od zabiegu, a chodzenie bez kul może nastąpić dopiero po 2-3 tygodniach.
Zdarza się, że po artroskopii konieczne jest unieruchomienie stawu. Pamiętać trzeba także o powikłaniach, które mogą się pojawić, jak w przypadku innych małych zabiegów czy danej metody znieczulenia. Mogą wystąpić:
- infekcje pooperacyjne,
- krwiaki śródstawowe,
- uszkodzenia chrząstki,
- osłabienie lub utrata czucia w skórze otaczającej staw,
- zakrzepica głębokich naczyń żylnych.
Niemniej, artroskopia kolana, w porównaniu z innymi metodami, wymagającymi całkowitego otworzenia stawu kolanowego, wciąż wyróżnia się stosunkowo małą inwazyjnością.
